AB’nin Temel Hedefi ve Genişleme Politikası
Gordana Siljanovska Davkova, Birleşmiş Milletler’in (BM) dünyadaki rolüne benzer şekilde, Avrupa Birliği’nin (AB) Avrupa kıtası için temel hedefinin barışı sağlamak olduğunu vurguladı. Bu amaca ulaşmanın yolu ise Kopenhag Kriterleri temelinde genişleme politikasıdır.
Kopenhag Kriterleri ve AB’ye Katılım Şartları
Kopenhag Kriterleri, demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve özgürlükleri ile piyasa ekonomisi gibi unsurları içerir. Bu kriterler, AB’ye katılım için gerekli olan temel şartlardır. Davkova, AB’nin dünya genelinde çok taraflılığı savunması için kendi kıtasında da bu değerlere bağlı kalması gerektiğini belirtti.
Genişleme Sürecinde Karşılaşılan Zorluklar
Davkova, genişleme sürecinin sadece teknik bir konu olmadığını, aynı zamanda AB’nin concordia (uyum) veya discordia (uyumsuzluk) yolunu seçme testi olduğunu ifade etti. Bu süreçte, AB’nin kurallara ve standartlara dayalı bir birlik mi yoksa çifte standartlara ve çelişkilere dayalı bir birlik mi olacağı sorusu önem taşımaktadır.
Komşu Ülkelerin Vetosu ve Karar Alma Mekanizmaları
AB’ye katılım için gerekli tüm ekonomik reformların yapılabileceği belirtilirken, müzakerelerin komşu ülkelerin tutumuna bağlı olduğu vurgulandı. Özellikle, Baltık ülkelerinin katılımını destekleyen İskandinavya örneğiyle karşılaştırıldığında, komşu ülkelerin sıklıkla veto hakkını kullandığına dikkat çekildi. AB üyeliği için tüm ülkelerin uzlaşması gerektiği, aksi takdirde üyelik sürecinin engelleneceği belirtildi. Bu nedenle, AB’nin karar alma mekanizmalarında değişiklik yapılması gerektiği, bu konunun son dönemde Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen tarafından da vurgulandığı ifade edildi.
Ekonomik Reformlar ve Üyelik Süreci
Davkova, AB’ye üyelik için gerekli ekonomik reformların yapılabileceğini ancak müzakerelerin komşu ülkelerin tutumuna bağlı olduğunu vurguladı. Komşu ülkelerin vetosu, üyelik sürecinde önemli bir engel olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum, AB’nin karar alma mekanizmalarında değişiklik yapılması ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır.